Konsolidasyon Nedir?
Finans sektöründe sıkça karşılaşılan bir terim olan konsolidasyon; aralarında aynı holdinge mensup olmak gibi bazı bağlar bulunan firmaların muhasebe tablolarının, borç ve alacak işlemlerinin birbirlerine mahsup edilmek suretiyle birleştirilerek ortaya ortak bir mali tablo çıkarılması işlemidir.
Konsolidasyon işlemi genellikle uzun vadeli bir süreci kapsar ve şirketlerin borçlarını ödemeleri ve finansal durumlarını düzeltmeleri için zaman verir. Bu işlem aynı zamanda şirketlerin kredi notunu da yükseltebilir ve yatırımcıların güvenini arttırır.
Konsolidasyon Yöntemleri Nelerdir?
Ayrı şirketlerin finansal tablolarının birleştirilmesi anlamına gelen konsolide etmek çeşitli yöntemler kullanılarak yapılır. Hisse senedi ve fon gibi yatırım araçlarıyla finansal piyasalarda işlem gören şirketler, bu mali raporlar aracılığıyla maliyet analizi noktasında güvenilir verilere sahip olur. Şirketlerin uygulayabileceği konsolidasyon yöntemleri ise şunlardır:
- Tam konsolidasyon
- Kısmi (oransal) konsolidasyon
- Öz kaynak yönetimi
İşletmelerin finansal analizlerini önemli ölçüde etkileyen konsolidasyon yöntemleri, bilgilerin güvenilir verilere dayandırılmasını sağlar. Şirketlerin birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan tek bir ekonomik birim sayesinde finansal tablolar oluşturmak daha kolay hâle gelir.
Tam Konsolidasyon Yöntemi
Tam konsolidasyon yöntemi; birleşme kapsamındaki ana ortaklıklara ait olan mali tablolarda bir bütün olarak işlem yapılan bir tekniktir. Bu yöntemde şirketlere ait finansal tablolarda borç, öz kaynak, gelir ve gider pay oranı gibi hususlar dikkate alınmaz. Şirkete bağlı ortakların tüm mali kaynakları tek bir işletme tarafından gerçekleşmiş gibi birleştirilir. Söz konusu yönteme göre hazırlanan finansal raporlar, ortaklıklar arasındaki kontrol gücü kriterine göre düzenlenir.
Kısmi (Oransal) Konsolidasyon
Kısmi diğer bir deyişle oransal konsolidasyon yönteminde finansal durum tablosu, birleştirilen şirketlerin pay oranına göre hazırlanır. Buna göre konsolidasyon içine alınan ortaklara ait mali tablolarda borç, öz kaynak, gelir ve gider verileri şirketlerin pay yüzdesine uygun olarak belirlenir. Konsolide bilanço çıkarılırken gelir tablosu kısmen kontrol edilen işletmenin gelir ve gider payını içerir.
Öz Kaynak Yöntemi
Öz kaynak yönetimi, tam konsolideden farklı bir şekilde ortak şirketlerin kaynaklarının ve varlıklarının tek bir kalemde netleştirilmesini ifade eder. Bu yöntem kapsamında ilk olarak söz konusu ortaklık sürecine dâhil olan şirketlerin payları muhasebeleştirilir. İştirak yani şirket sermayesine ortak olmanın ardından net varlığa yatırım yapan şirketin payı dikkate alınır. Konsolide bütçe oluşturulurken yatırım yapan şirketin payına bağlı olarak oranlar artırılır veya azaltılır.
